Endüstriyel tesislerde yangın güvenliği planlaması yapılırken çoğu işletme sadece sprinkler sistemlerinin hidrolik hesabına odaklanır. Ancak sprinkler sistemlerinde bölgelendirme, kaçış stratejisi ile birlikte düşünülmediğinde, tahliye süreleri uzar ve NFPA 101 ile BYKHY kaçış mesafesi limitleri aşılar. Bu da yatırımcı açısından ciddi hukuki ve iş güvenliği riski oluşturur.
Sprinkler bölgelendirme, yangın anında aynı anda devreye girecek sprinkler alanlarının belirlenmesidir. Bu alanlara hidrolik zon veya sprinkler zone denir.
Her 500 – 800 m² alan için ayrı sprinkler zonu önerilir.
Her zon bağımsız vana ve alarm hattına sahip olmalıdır.
Su tüketimi ve pompa-depo kapasitesi sprinklerin eş zamanlı çalışacağı zonlara göre hesaplanır.
Teknik Not: NFPA 13, bölgelendirme yapılırken sadece su tüketimi değil, kaçış koridorlarına su taşması ve duman yönlenmesi de dikkate alınmalıdır.
Sprinkler sistemi devreye girdiğinde ortam sıcaklığı 70°C’yi geçmiştir. Bu durumda duman tabakası yükselir ve tavan seviyesinde 120°C’ye kadar çıkabilir. Eğer kaçış yolları, sprinkler zonlamasıyla uyumlu değilse, personel bu sıcak bölgeden geçmek zorunda kalır.
| Kullanım Tipi | Maksimum Kaçış Mesafesi | Standart |
|---|---|---|
| Endüstriyel Üretim Alanı (Tek çıkış) | 30 metre | BYKHY Madde 33 |
| Sprinkler Koruması Olan Alan (Çift çıkış) | 45-60 metre | NFPA 101 / BYKHY |
| Sprinklersiz Tesis | Daha düşük mesafe zorunluluğu | Yönetmelik gereği risk artar |
SEO Odaklı Cümle:
"Sprinkler sistemlerinde kaçış stratejisi planlanmadığında BYKHY kaçış mesafesi limitleri aşılır ve tesis kullanım izni riske girer."
| Planlama Adımı | Amaç | Yatırımcıya Katkısı |
|---|---|---|
| Sprinkler Zon Haritalaması | Yangının etkili olduğu alanı sınırlamak | Su tüketimi düşer, daha düşük pompa kapasitesi |
| Kaçış Zon Haritalaması | İnsan akış hızını optimize etmek | Tahliye süresi %30 kısalır |
| Duman Kontrolü ile Paralel Planlama | Sprinkler devredeyken duman yönlenmesini kontrol etmek | Yaşam koridorları açık kalır |
| Acil Aydınlatma ve Flaşörler Zon Bazlı | Panik etkisini düşürmek | İş kazası ve sorumluluk riski azalır |
Bir sprinkler projesi çizimden ibaret değildir. “Su zonu = İnsan tahliye zonu” yaklaşımı ile hazırlanan projeler, yatırımcının onay hızını artırır ve denetimden daha kolay geçer.
Profesyonel Sunum Önerisi:
Proje dosyanızda "Sprinkler Sistemleri Bölgelendirme ve Kaçış Senaryosu Tasarım Matrisi" adıyla ayrı bir başlık kullanın. Bu etiket, denetçilerin dikkatini çeker ve projenizi yüksek mühendislik değeri ile konumlandırır.
Sprinkler sistemlerinde bölgelendirme neden yapılır?
Yangın anında aynı anda devreye girecek sprinkler sayısını sınırlamak, pompa kapasitesini optimize etmek ve su baskınını kontrol altına almak için yapılır.
Kaçış mesafesi BYKHY’ye göre kaç metredir?
Endüstriyel tesislerde maksimum 30 metre tek çıkış, 45-60 metre iki çıkış sınırı vardır. Sprinkler sistemi varsa kaçış mesafesi avantajı sağlanır.
Sprinkler zon planı ile tahliye planı birlikte mi yapılmalı?
Evet. Sprinkler zonları ile kaçış yönlendirmesi aynı çizim üzerinde işlenmelidir. Bu entegrasyon, denetimlerde proje geçerliliği için kritik görülür.